Misschien niet onverwacht, maar wel raar

Als je oma 96 jaar oud is, komt een belletje in de trant van; “het gaat niet goed met oma, ze gaat hard achteruit,” niet onverwacht. Toch? Ik bedoel, niemand heeft het eeuwige leven en 96 jaar is een leeftijd die de meeste mensen nog steeds niet weten te bereiken.

Maar toch.... als dat belletje dan komt, hoe ontzettend niet onverwacht dan ook, het zet alsnog je leven op zijn kop. Want die oma is er al mijn hele leven, zo vanzelfsprekend als ademen bijna. En dan is het toch wel raar om echt met de realiteit geconfronteerd te worden. Je weet het natuurlijk allang: eens zal ze er niet meer zijn. Maar dat 'eens' wordt dan toch opeens een stuk minder abstract 'Eens' wordt opeens uitgedrukt in termijnen van dagen, weken, hooguit maanden. 'Eens' is opeens akelig dichtbij.

Wat er precies aan de hand is, dat gaat de geriater niet eens meer uitzoeken, daarvoor is ze te oud en zwak en zijn de tests die nodig zouden zijn te intensief en ingrijpend – laat staan dat een eventuele behandeling in haar geval nog een reële optie is. Maar hoe leg je dat uit aan iemand die al jaren dement is? En niet zo maar iemand maar aan een zeer eigengereid persoon die over de jaren een ijzeren routine heeft opgebouwd waardoor ze (uiteraard met veel hulp en bezoekjes van familie, thuiszorg, etc.) nog steeds zelfstandig woont. Die niet anders weet dan dat dat is wat ze doet. En die dus 's nachts gewoon uit bed stapt en naar de wc loopt, omdat zij allang weer is vergeten dat haar lichaam dat niet meer kan. En die dus valt, tot 2x toe. Wat ze ook meteen weer vergeet.

De afgelopen paar dagen zijn dan ook raar. Zeker als ik gisteren samen met een tante 'dienst heb' bij oma omdat de 24-uurs verpleging nog niet (want weekend) in gang kon worden gezet. Maar oma snapt dat allemaal niet, die wil gewoon aangekleed en weten of de boodschappen geregeld zijn en weten waarom Nicht die-en-die nu opeens langskomt, het is toch geen woensdag? En het kost veel moeite om dat, elke keer weer, op een voor haar behapbare manier uit te leggen.

Het is raar om mijn onverwoestbare en of zo zelfredzame oma zo te zien. Raar om haar te moeten helpen met dingen die ze vorige maand nog gewoon zelf kon en raar om haar elke keer weer uit te leggen waarom je haar daarbij helpt.

Want zij weet niet, wat wij allemaal wel weten, dat 'eens' heel dichtbij gekomen is. En dat maakt het het meest raar van allemaal.